Herman Van Rompuy die op 1 december 2010 zijn functie van Europees president opnam, is een nobele onbekende voor het merendeel van de Europeanen. Laat ons even kijken uit welk hout deze zakelijke politicus is gesneden en welke ideeën zijn beleid zullen bepalen.
Profiel
Van Rompuy wordt beschouwd als een sober en bescheiden man met een grote dosis (zelf)relativeringsvermorgen, een erudiete persoonlijkheid met een brede culturele achtergrond, behorende tot de gematigd conservatieve strekking van de christendemocratie. Hij is economist van opleiding en was minister van Begroting en vicepremier in de twee opeenvolgende regeringen Dehaene (1993-1999).
Niettegenstaande zijn conservatieve opvattingen was hij voorzitter van de Vlaamse christendemocraten toen de regering Martens VIII een van de liberaalste abortuswetten van Europa invoerde.
Toen Yves Leterme het liet afweten als eerste minister van België nam hij eind 2008 het roer over om in België de rust te doen terugkeren. Hij slaagde erin het wantrouwen tussen Walen en Vlamingen weg te masseren. Het bevestigde zijn imago van bruggenbouwer, van meester in het onderhandelen die een klimaat van vertrouwen weet te scheppen.
Van Rompuy dweept met de Franse schrijver André Malraux en met Charles De Gaulle. Zijn fascinatie voor de Japanse poëzie en meer bepaald de haiku zijn wereldberoemd sinds hij er een van eigen hand citeerde toen Spanje, België en Hongarije hun samenwerking voor het Europese presidium met een logo voorstelden:
Drie golven rollen
Samen de haven binnen
Het trio is thuis
Wat zijn nu de ideeën die hem drijven?
Van Rompuy is een man die niveau heeft en dat ook van anderen eist. Hij wil politiek bedrijven met inhoud en daaraan ontbreekt het zijns inziens te veel in de huidige politieke constellatie. Het is algemeen bekend dat hij steeds meer afstand nam van het gekibbel en de naijver in de landelijke politiek: "Ik lees en zie wat er in Vlaanderen wordt uitgekraamd over publieke en private zaken. Er komt geen einde aan de belachelijkheid", schrijft hij in zijn 'Dagboek van een vijftiger'. En de onbehaaglijkheid die bezit van hem nam voelde hij ook in de eigen partij.
Zelfverheerlijking, de nietsontziende bezetenheid om de hoogste toppen te halen, de arrogantie van de macht… Het stoort hem mateloos. Vandaar dat hij zichzelf steeds op de achtergrond plaatst. Precies deze bescheidenheid is dé kwaliteit die hem het presidentschap opleverde.
In zijn eerste toespraak als president van Europa laat hij in zijn kaarten kijken hoe hij dat presidentschap zal opvatten: Van Rompuy is een man van de dialoog. Eenheid en actie staan centraal voor hem. Naar zijn gevoel zijn onderhandelingen die tot beslissingen leiden waarbij er winnaars en verliezers zijn, geen goede onderhandelingen. Het is zijn overtuiging dat er stap voor stap moet worden vooruitgegaan maar dan zonder 'too little too late'.
Op zijn weblog schreef Van Rompuy op 23 mei 2007 trouwens: "Samen is meer dan ooit een sleutelwoord."
Op zijn weblog valt op hoezeer de president verknocht is aan principes als solidariteit, vertrouwen, geloofwaardigheid.
Hoe de immense problemen aan te pakken?
Herman Van Rompuy vindt het jammer dat de mens er maar in slaagt doortastende maatregelen te treffen als men met de rug tegen de muur staat en de afgrond voor ogen ziet. De 'sense of urgency' moet ons dus vaak van buitenaf worden opgedrongen.
De mens moet leren uit de geschiedenis en de lessen uit die geschiedenis goed in de oren knopen. Een van die lessen is dat het eigenbelang de beginselen niet mag overheersen. Een interessante gedachte in het Europa van de 27 waarin elke staat zijn eigen belang centraal stelt.
Ideologie speelt vandaagt een bijkomstige rol in de politiek, meent hij. Het politieke landschap is zo versnipperd dat je met ideologie alleen geen klimaat van solidariteit, openheid, coherentie, cohesie kunt verwerven om de problemen waarvoor we staan aan te pakken.
Over democratie
Wat niet kan is hervormingen doorvoeren binnen het politiek establishment en daarna, zonder betrokkenheid van de openbare opinie, hun mening vragen. Dat gebeurde bij de referenda in Nederland en Frankrijk over de Europese Grondwet.
Naar aanleiding van de federale verkiezingscampagne in 2007 haalde Van Rompuy vier waarden aan die toch wel illustratief voor de man zijn:
"De eerste waarde is 'waarheid'. Geloofwaardigheid is gebaseerd op waarheid.
De tweede is 'respect ' voor de andere opbrengen.
Een derde is 'verantwoordelijkheid', nauw verbonden aan 'rechten en plichten'.
Een vierde is 'verbondenheid' en gemeenschapszin tegenover (positief) individualisme.
Er is geen nood aan meer 'ideologie' maar aan meer waarden. Maar niemand kan zonder waarden, waar de andere steeds centraal moet staan."
Over Turkije
Al enkele jaren is er sprake van een toetreding van Turkije tot Europa, maar voorlopig werden er nog geen concrete onderhandelingen opgestart. Van Rompuy heeft zijn bedenkingen over een eventuele latere toetreding van het land omdat het naar zijn mening niet te vergelijken valt met vorige aangetrokken partners: Turkije is Europa niet en zal dit nooit zijn. De christelijke waarden waarop Europa steunt zullen verwateren door de toetreding van een groot islamitisch land als Turkije.
Nog enkele interessante uitspraken
(over de Oost-Duitsers): Zij hebben de muur van Berlijn doen barsten zoals destijds Jozua de muren van Jericho zag bezwijken onder zijn bazuingeschal.
(uit: Het christendom. Een moderne gedachte)
De moderne, christelijke intellectueel heeft een meerwaarde te bieden tegenover het nihilisme of de verwarring die de niet-gelovige wereld vandaag tekent.
Vertegenwoordigers van de generatie van Walschap (een vrijzinnige Vlaamse schrijver, GD), die de oorlog aan God verklaard heeft, zijn in Vlaanderen trager aan het uitsterven dan elders. Maar eens zal ook over hen de grote stilte komen. Zij hebben niets duurzaams positief te vertellen en uiteindelijk geen hoop te bieden aan de
moderne mens.
(uit: Het christendom. Een moderne gedachte)
De dominante cultuur is die van het centrum.
(uit: Vernieuwing in het hoofd en hart. Een tegendraadse visie)
Wie het over 'rechten en plichten' heeft kan niet veel moeite hebben met de opkomstplicht, de belangrijkste daad in een democratie.
Wij bezweren als politici voortdurend dat we alles onder controle hebben, maar eigenlijk zijn wij machtelozer dan ooit. De eenvoudige waarheid is dat het ons ontsnapt, dat we er zeer vaak gewoon als toeschouwer bij staan.
Ook al zijn wij de eerste en enige generatie die geen oorlog aan den lijve
ondervonden heeft, toch zijn wij angstiger dan alle voorgaanden. Het gebrek aan
geluk bedreigt ons. Genoeg is alleen genoeg als het minstens evenveel is als die
van hiernaast. Men moet leven in harmonie met zichzelf en in solidariteit met de
anderen, (men moet) opnieuw het vermogen vinden om gewoon tevreden te zijn.
Publicaties
De kentering der tijden, Lannoo, 1979
Hopen na 1984, Davidsfonds,1984
Het christendom. Een moderne gedachte, Davidsfonds, 1990
Vernieuwing in hoofd en hart. Een tegendraadse visie, Davidsfonds, 1998
De binnenkant op een kier. Avonden zonder politiek, Lannoo, 2000
Dagboek van een vijftiger, Davidsfonds, 2004
Op zoek naar wijsheid, Davidsfonds, 2007
Een haiku van zijn hand die het karakter van de bescheiden doorzetter illustreert:
Een meeuw op één poot
starend staande in de zee.
De kou deert haar niet
En een tweede die we misschien kunnen beschouwen als een een afkondiging van zijn toekomstige beleid:
Wolken als watten
bovenaards.Vanop de grond
een weelde van kleur
Zijn website: http://hermanvanrompuy.be
Posts
