Klassieke meesterwerken in mangavorm

Uitgeverij Epo brengt vanaf de herfst van 2010 een hele reeks van graphic novels op de markt, getekende versies van literaire meesterwerken. Ze hopen hiermee jongeren aan te zetten ook de oorspronkelijke boeken ter hand te nemen.

De Graphic Classics van Epo

Epo haalde zijn inspiratie uit Japan waar westerse literaire klassiekers in mangavorm werden uitgegeven. Manga's zijn de Japanse versies van graphic novels. Ze zijn bijzonder populair in het Land van de Rijzende Zon en worden zelf op de trein en in de winkel gelezen. Zo staan er verstripte versies op stapel van onder andere Karel Marx ('Het kapitaal'), Tolstoj ('Oorlog en vrede'), Vicor Hugo ('Les misérables'), Charles Darwin ('Het ontstaan van de soorten'), Dostojevski ('Misdaad en straf'), Stendhal ('Het rood en het zwart'), Kafka ('De gedaanteverwisseling') en vele anderen als Goethe,

Danthe, Shakespeare, Proust, Machiavelli, Joyce en ga zo maar door.

De zwart-wit stripboeken, die de orginele Japa

nse tekeningen overnemen, zijn vertaald door Nele Noppe die typisch Japanse verwijzingen aan onze cultuur heeft aangepast.
Het is helemaal niet de bedoeling van alle informatie uit de oorspronkelijke boeken in de verhalen te verwerken, hetgeen trouwens een onmogel

ijke opdracht is. Voor 'Het kapitaal' bijvoorbeeld worden wel bepaalde begrippen als meerwaarde, prijsbepaling en accumulatie in het verhaal verwerkt, maar wie de hele theorie van Karl Marx wil kennen moet het authentieke boek lezen. Vandaar dat deze manga's eerder bedoeld zijn als opstapje voor jonge lezers naar de originele klassieke werken.

De graphic novel

Een graphic novel is de Engelse term voor striproman of beeldroman, een stripverhaal voor volwassenen in boekvorm dat, zoals een literaire roman een bepaalde structuur heeft en waarin verschillende verhaallijnen door elkaar kunnen lopen. Het aantal pagina's overstijgt doorgaans de klassieke 48 tot 64 pagina's van de gewone stripverhalen. De omvangrijkste novel versc

heen in 2004 met de autobiografie 'Blankets' van Craig Thompson die niet minder dan 600 pagina's besloeg!

In het algemeen wordt 'De ballade van de Zilte Zee' van Hugo Pratt (1975), het eerste verhaal van de stoïcijnse zeeman Corto Maltese, als de eerste Europese striproman beschouwd terwijl in Amerika 'A contract with God and other tenement stories' van Will Eisner die eer te beurt viel. Deze bundel van korte verhalen had het leven van gewone mensen in de reële wereld tot onderwerp. Men had deze bundel de term 'graphic novel' meegegeven om hem te onderscheiden van het komische stripverhaal.

De Japanse versie, de manga vond zijn oorsprong reeds in de negentiende eeuw en ontleende zijn naam aan een boek van de houtsnedekunstenaar Hokusai die de door hem gebruikte tekenstijl kenmerkte. De mangaverhalen hadden oorspronkelijke een filosofische ondertoon. Vandaag de dag kunnen ze alle mogelijke thema's behandelen en hebben doorgaans een educatieve bedoeling.

Een nieuwe kunstvorm

In de beginperiode van de graphic novel maakten twee beeldromans furore: 'Maus' van Art Spiegelman, over de jodenvervolging in Na

zi-Duitsland en 'Loopgravenoorlog', een anti-oorlogsverhaal van Jacques Tardi over de Eerste Wereldoorlog. Zij overtuigden vele sceptici ervan dat de graphic novel ook een kunstvorm begon te worden. Maus won in 1992 de Pulitzer-prijs en Jacques Tardi werd uitgegeven door de gerenommeerde Franse uitgeverij Gallimard. In België werd 'Verder' van Marc Legendre in 2008 zelfs op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs geplaatst.

Toen de graphic novel in de jaren tachtig vaste voet aan de grond kreeg in het Verenigd Koninkrijk verschenen er recensies in gezaghebbende kranten en tijdschriften met als terugkomende citaat: 'Strips zijn niet enkel meer voor kinderen'.

Toch bleef de nieuwe kunstvorm omstreden. Schrijver Daniel Raeburn zei: "Ik grinnik bij het neologisme 'graphic novel' omdat het genre met

dit literair equivalent de ambitie heeft om een poetsvrouw 'hygiënisch manager' te noemen en ten tweede omdat de beeldenroman te verlegen is om toe te geven dat hij in wezen nog steeds een gewone strip is, een verbeterde versie van een striptijdschrift."
Recensent Douglas Wolk schreef: "Wat is het verschil tussen een stripverhaal en een graphic novel? Ik zou zeggen: de bindwijze", waarop ontwerper Jeff Smith reageerde met "Het verschil is dat de graphic novel een begin, een midden en een slot heeft."

De uitgeverij

Dat uitgeverij Epo geen gebrek aan kwaliteit kan aangewreven worden bewijst ze al jarenlang. Jaarlijks geeft men 35-tal boeken uit over politieke, economische, sociale, sociaal-culturele, sociaal-psychologische en historische thema's. Het komende najaar staan bijvoorbeeld werken van Noam Chomsky en Dirk van Esbroeck op stapel, naast boeken over Bob Dylan, de theaterkritieken van Wim Van Gansbeke, werken over autisme en kinderboeken van Paul Verrrept. Binnen dit rijtje van hoogwaardige uitgaven zal deze serie manga's of graphic novels zeker niet misstaan.